Ogłoszenie przez Komisję Europejską projektu pakietu OMNIBUS i zawarte w nim ogromne poluzowanie wymogów sprawiło, że z dnia na dzień większość firm, które jeszcze nie zaczęły raportować lub się do tego raportowania dopiero przygotowywały, wyrzuciła do kosza "projekt ESG" i wróciła do "normalnej pracy".
W zasadzie naprawdę trudno dziwić się takiej reakcji. Pakiet OMNIBUS to odpowiedź na sygnały ze strony biznesu i analizy, które wskazywały, że rosnące wymogi raportowania mogłyby negatywnie wpłynąć na konkurencyjność unijnych przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP.
W skrócie - OMNIBUS to zestaw uproszczeń i zmian w unijnych przepisach, które mają odciążyć firmy od nadmiernych obowiązków raportowych i formalnych, skoncentrować wymogi na największych podmiotach oraz umożliwić przedsiębiorstwom skuteczniejsze konkurowanie na rynku globalnym, przy jednoczesnym wspieraniu celów zrównoważonego rozwoju.
Co zatem zawiera projekt ogłoszony przez Komisję Europejską 26 lutego?
Wiele już o tym napisano, więc krótko podsumujmy:
Zmniejszenie zakresu firm objętych raportowaniem
Wymagania sprawozdawcze dotyczyłyby wyłącznie dużych przedsiębiorstw zatrudniających ponad 1000 pracowników (tj. przedsiębiorstw zatrudniających ponad 1000 pracowników i mających obroty powyżej 50 mln EUR lub sumę bilansową powyżej 25 mln EUR). Przedsiębiorstwa te będą zobowiązane do raportowania zgodnie z Europejskimi Standardami Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (ESRS), a te standardy zostaną również zrewidowane i uproszczone. Oznacza to, że liczba objętych zakresem przedsiębiorstw zostanie zmniejszona o około 80%.
Zobowiązanie Komisji do dokonania rewizji europejskich standardów sprawozdawczości
Komisja dokona rewizji aktu delegowanego ustanawiającego ESRS, aby znacząco ograniczyć liczbę punktów danych, wyjaśnić przepisy uznane za niejasne, zwiększyć spójność z innymi aktami prawnymi i ograniczyć liczbę punktów danych.
"Pułap łańcucha wartości"
W przypadku przedsiębiorstw, które nie będą już objęte zakresem dyrektywy CSRD (do 1000 pracowników), Komisja przyjmie w drodze aktu delegowanego dobrowolny standard sprawozdawczy oparty na dotychczasowym dobrowolnym standardzie dla MŚP (VSME). Standard ten będzie działał jako tarcza, ograniczając informacje, których przedsiębiorstwa lub banki objęte zakresem CSRD mogą żądać od przedsiębiorstw w swoich łańcuchach wartości zatrudniających mniej niż 1000 pracowników.
Usunięcie wymogu dotyczącego norm sektorowych
Regulacje spowodują usunięcie uprawnienia Komisji do przyjmowania norm sektorowych.
Wprowadzenie poprawek w przepisach
- Wprowadzenie poprawek w przepisach o taksonomii działalności zrównoważonej oraz uproszczenie wymogów należytej staranności w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSDDD).
- Zwolnienie małych firm z tzw. granicznego podatku węglowego (CBAM).
Odroczenie wymogów sprawozdawczych
Pakiet OMNIBUS proponuje odroczenie o dwa lata wejścia w życie wymogów sprawozdawczych dla dużych przedsiębiorstw, które nie rozpoczęły jeszcze wdrażania CSRD, oraz dla notowanych MŚP (Wave 2 i 3), aby dać krajom członkowskim czas na zatwierdzenie proponowanych przez Komisję istotnych zmian. Zmiana ta została już wprowadzona przez ogłoszenie tzw. Dyrektywy "Stop the Clock", czyli w pełnej wersji DYREKTYWY PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2025/794 z dnia 14 kwietnia 2025 r. w sprawie zmiany dyrektywy CSRD (UE) 2022/2464) i CSDDD (UE) 2024/1760.
A czego projekt ogłoszony przez Komisję Europejską 26 lutego NIE ZAWIERA?
W całym zamieszaniu i usprawiedliwionej euforii wywołanej przez pakiet OMNIBUS niedostatecznie wybiła się informacja, że NIE ODWOŁANO konieczności dekarbonizacji gospodarki europejskiej.
Dekarbonizacja jest kluczowym elementem globalnych działań na rzecz walki ze zmianami klimatycznymi i wciąż stanowi jeden z głównych celów polityki klimatycznej Unii Europejskiej oraz innych krajów, które zobowiązały się do ograniczenia emisji w ramach międzynarodowych porozumień, takich jak Porozumienie Paryskie.
Co więcej, oszczędności wynikające z ograniczenia obowiązków administracyjnych mają być spożytkowane na działania z tym związane poprzez nowy program unijny Clean Industrial Deal (CID), ogłoszony przez Unię Europejską na początku 2025 roku.
Clean Industrial Deal - nowa strategia UE
CID to strategia mająca na celu wspieranie konkurencyjności i dekarbonizacji europejskiego przemysłu. Obejmuje ona szereg działań, takich jak:
Obniżenie kosztów energii
Wprowadzenie planu działania na rzecz przystępnej energii, który ma na celu przyspieszenie wdrażania czystej energii, zwiększenie elektryfikacji oraz efektywne wykorzystanie energii.
Wsparcie dla przemysłów energochłonnych
Pomoc dla sektorów takich jak stal, metale i chemikalia w przejściu na czystą energię oraz radzenie sobie z wysokimi kosztami i globalną konkurencją.
Rozwój sektora technologii czystych
Promowanie innowacji i technologii niezbędnych do transformacji przemysłowej, cyrkularności i dekarbonizacji.
Finansowanie transformacji
Mobilizacja ponad 100 miliardów euro na wsparcie produkcji czystych technologii w UE.
Wdrożenie programu "Clean Industrial Deal" (CID) jest planowane na najbliższe lata. Komisja Europejska powołała grupę projektową 7 stycznia 2025 roku, która ma koordynować prace nad planem i przedstawić jego założenia. Oczekuje się, że kluczowe działania i inicjatywy będą realizowane od 2025 roku, z pełnym wdrożeniem w kolejnych latach.
CID to zatem szansa także dla polskich przedsiębiorstw i nie możemy jej nie wykorzystać!
W kolejnych artykułach powiemy zatem więcej o dekarbonizacji i możliwości jej finansowania.
